Tasarım Tesciline İtiraz Sebepleri ve Yeniden İnceleme Değerlendirme Kurulu Kararının İptali Davası
1- Tasarım Tescil Sürecinde İtiraz Sebepleri
Marka tescilinde olduğu gibi tasarım tescilinde de tasarım tesciline ilişkin kararın Bülten’de yayımının ardından itiraz edilmesi mümkündür. İtiraz süresi üç ay olup Kanun’un 67/2 fıkrasında sayılan sınırlı sebepler ileri sürülerek tescil kararına itiraz edilebilir. Bu sebepler hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse:
1.1. Tasarımın 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı iddiası
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 55. Maddesinin birinci fıkrası “tasarım tescil” başvurusuna konu edilebilecek “tasarımları” ikinci fıkrası ise “ürün” kavramını tanımlamaktadır. Düzenlemeye göre, tasarım korumasından yararlanması mümkün olmayan bir ürün üzerindeki çalışmalar tasarım tescil başvurusu yoluyla korunamayacağından, “tasarım” ve “ürün” kavramlarının kapsamlarının irdelenmesi ve itiraz gerekçelerinde gösterilmesi gerekir. Örnek minvalinde, yazılım yoluyla elde edilen programlar ve kodların tasarım tescili kapsamında korunması meselesi tartışmalı ise de grafik tasarımı ürünü olan bir görsel sunumun (oyun karakterlerinin kıyafetleri, oyun içindeki mekan veya araçların tasarımları, program içindeki butonlar ve grafik semboller) tasarım tescili kapsamında korunmaktadır.
1.2. Tasarımın 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı iddiası
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 56. Maddesinde “yenilik” ve “ayırt edicilik” unsuru düzenlenmektedir. Başvuruya konu tasarımın yenilik veya ayırt edicilik unsurlarına sahip olmadığı iddiası ile yapılacak itirazlar üzerine, başvuruya konu tasarımın başvurudan önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulup sunulmadığı (yenilik), sunulmamış ise genel izlenim bakımından önceki tasarımlardan ayrılan bir yöne sahip olup olmadığı (ayırt edicilik) yeniden inceleme altına alınacaktır.
1.3. Tasarımın 58 inci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında olduğu iddiası
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 58/4 fıkrası “koruma kapsamı dışında kalan halleri” düzenlemektedir. Düzenlemeye göre aşağıda sayılan halleri içeren tasarım tescil başvurularının reddedilmesi gerekir. Fakat Kurum tarafından reddedilmeden Bültende yayımlanan başvurulara bu gerekçelerin varlığı iddiası ile itiraz edilebilir:
-Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
-Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.
-Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri.
-Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar
1.4. Başvurunun 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu iddiası
Sınai Mülkiyet Kanunu, Türkiye’de tasarım tescil başvurusu yapabilecek ve korumadan faydalanabilecek kişileri üçüncü maddede düzenlemektedir. Bu düzenlemeye göre Kanunun üçüncü maddesi kapsamına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerce tasarım tescil başvuru yapılmışsa başvuru reddedilmelidir. Kurum tarafından bu husus dikkate alınmadan başvuru kabul edilmişse itiraz üzerine başvurucunun üçüncü madde kapsamında olup olmadığı araştırılır.
1.5. Tasarım başvurusunun kötüniyetli olduğu ve fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği iddiası.
2- Tasarım Tescilinde İtirazların Reddi veya Kabulü Kararına Karşı YİDK Kararının İptali Davası
Yukarıda kısaca bahsedilen ve sınırlı sayıda bulunan itiraz sebeplerinden biri veya birkaçı ile birlikte tasarım tescil kararına süresi içerisinde itiraz edilmesi halinde, itiraz Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu tarafından incelenecektir. İnceleme sonucunda verilen kararın hatalı olduğu değerlendiriliyor ise iki ay içerisinde kararın iptali için Ankara FSHHM’de dava açılması mümkündür. Bu davada itiraz sebepleri ile bağlılık kuralı uygulanır. Dava hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.
3- Tasarım Tescil Kararına İtiraz Etmeyenlerin Tasarımın Hükümsüzlüğü Davası Açma Hakkı
Tasarım tescil kararına süresi içerisinde itiraz edilmemişse veya itiraz edilmiş olmakla ret kararına karşı süresi içerisinde iptal davası açılmamışsa; tasarımın hükümsüzlüğü davası yoluyla da tasarım tescilinin sicilden silinmesi sağlanabilir. Tasarım Tescilinin Hükümsüzlüğü Davası: Sebepleri, Şartları, Süresi ve Tarafları başlıklı makalemizden detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Sonuç Olarak
Tasarım tescil yayımına itiraz süresi içerisinde ileri sürülebilecek itiraz sebepleri sınırlıdır. Bu sebepler içerisinde “yenilik” ve “ayırt edicilik” unsurunun diğerlerinden daha sık kullanıldığını söylemek yanlış olmaz. Tasarım tesciline süresi içerisinde itiraz edemeyenler veya itiraz etmiş olmakla birlikte itirazın reddine dair kurul kararına karşı iptal davası açmayanlar; tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğü davası yoluyla tescilli tasarımın sicilden silinmesini sağlayabilirler. Bu dava hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Daha fazla bilgi, tasarım tesciline itiraz, tasarım tescili ve tasarım hukuku danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 19.09.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.