Şekil + Kelimeden Oluşan Karma Nitelikli Markalar ve Benzerlik İncelemesi Avantajı
1- Karma Nitelikli Marka Nedir?
Tescili istenen markanın hangi unsurlardan oluştuğu, onun niteliğini belirlemekte ve benzerlik incelemesi yapılmasında büyük öneme sahiptir. “Karma nitelikli marka” veya “karma nitelikli olmayan marka” ayrımının “benzerlik incelemesi” yapılırken ne gibi avantajlara sahip olduğu ve neden genellikle daha kolay tescil edileceği aşağıdaki bölümde açıklanacaktır. Burada önce karma nitelikli marka kavramını açıklamak gerekir. Yargıtay ve TPMK der ki şu marka başvuruları “karma nitelikli” değildir: i. Sadece şekilden oluşan markalar (ayırt ediciliği olan ve grafik tasarım ürünü bir ayıcık, pil, araba gibi) ii. Sadece kelimeden oluşan markalar.
Karma nitelikli markalar ise “şekil + kelime” şeklinde oluşturulmuş markalardır. Bunun yanında “şekil + kelime + tali unsur” şeklindeki markalar da elbette karma niteliklidir. Her ne kadar günümüzde genellikle yaratıcı logo kullanımları, ismin veya markanın grafik tasarım ürünü birtakım şekillerle birlikte kullanılarak tasarlanan logoların tescil edilmek istendiği ve marka başvurularının böyle yapıldığı görülmekte ise de “karma nitelikli olmayan” sadece kelime markaları için de başvuru yapılması amacıyla tarafımızla iletişim kurulduğu görülmektedir. Fakat aşağıda anlatılacak gerekçelerle “karma nitelikli olmayan markaların” tercih edilmesi halinde, bu marka başvurusu çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalacaktır.
2- Karma Nitelikli Marka: Şekil + İsim Markası Tercihinin Tescil Sürecine Etkisi ve Faydası
Bilindiği üzere TürkPatent bünyesinde yapılan bir marka tescil başvurusunda, Kurum tarafından yapılan incelemelerden biri ve elbette en önemlisi de “benzerlik incelemesi” olarak adlandırılan süreçtir. Bu süreçte Kurum, tescili istenen markanın aynısının veya benzerinin daha evvel tescil edilip edilmediğini inceler, bu incelemeye “benzerlik incelemesi” adı verilir.
Yargıtay kararları incelendiğinde ve şu makalemizde detaylı açıklandığı üzere görüleceği gibi, iki markanın benzerlik incelemesi yapılırken kullanılan asıl kriter “tüketici nezdinde bıraktığı genel izlenim” değerlendirmesidir. Yargıtay ve Kurum tarafından verilen kararlardan anlaşıldığı üzere, karma nitelikli markaların içerisinde (logosunda) yer alan “şekil” unsuru, diğer bir deyişle, grafik tasarım ürünü olan yaratıcı şekiller, tescili istenen markaya ayırt edicilik katmakta ve genel tüketici izleniminin incelendiği aşamanın rahatlıkla atlatılmasına ortam hazırlamaktadır. Gerçekten de TürkPatent tarafından yayımlanan 2019 Kılavuzu’nda “Bu tarz bir farklılaşmanın karma nitelikteki işaretlerde, diğerlerine göre daha muhtemel ya da kolay olduğu kabul edilir.” Cümlesine yer verilerek, karma nitelikli markaların değerine atıf yapılmıştır.
3- Karma Nitelikli Markaların Karıştırılma İhtimali Mutlak Ret Kapsamında İncelenemez
Yargıtay’ın çeşitli kararlarında atıf yaptığı üzere, mutlak ret kapsamında olan benzerlik incelemesi sırasında Kurum, “iki markanın karıştırılması” ihtimalinin bulunduğundan bahisle inceleme ve değerlendirme yapamaz. Bu inceleme ancak yayıma itiraz sırasında benzer marka sahibi tarafından ileri sürülebilecek bir iddiadır. Kurum tarafından re’sen incelenebilecek unsurlar; markaların aynı olup olmadığı ve “hemen hemen aynı” olup olmadığından ibarettir. Karma nitelikli markalar tam bu noktada, barındırdıkları farklılıklar çeşitli şekiller ile “hemen hemen aynılık” değerlendirmesini rahatlıkla atlatabilir.
Sonuç Olarak
Sadece kelime markaları veya sadece şekil markaları, ayırt edicilikten yoksun olabilecekleri gibi ayırt edici olsalar bile benzerlik incelemesinden geçmekte zorlanabilirler. Çeşitli tasarımlardan oluşan şekillerin yer aldığı bir logonun, renk kombinasyonlarının ve ayırt edici görsellerin eklendiği bir logo ile yapılacak marka tescil başvurusunun, kısaca “karma nitelikli” marka tescil başvurusunun, “ayırt edilemeyecek benzer” olduğu gerekçesi ile reddine karar verilmesi daha zordur. Zira burada Kurum’un inceleyebileceği “aynılık” veya “ayırt edilemeyecek benzerlik” sınırı görsel ayrıştırma yolu ile aşılmaktadır.
Daha fazla bilgi, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 15.07.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.