Türkçe Karşılığı Bilinmeyen İngilizce Kelimelerin Marka Benzerlik İncelemesine Etkisi
Goose – Moose Davası
Özeti: Marka benzerlik incelemesine konu olan iki işaretin de İngilizce olması ve Türkçe karşılıklarının ortalama tüketiciler tarafından bilinemeyeceği durumlarda kavramsal karşılıkları farklı olsa da benzerlik incelemesinde kavramsal benzerlik düzeyi değil, fonetik / işitsel benzerlik düzeyi dikkate alınmalıdır.
Yerel Mahkeme Kararı[1]: “…davalının kullandığı "Moose ekspres+Şekil" ibaresinin davacı markası ile aynı renk ve benzer formda olduğu, davalı tarafından bu ibare için ayrıca marka tescil başvurusunda bulunulduğu, davalının marka seçimi ve fiili kullanımının renk, tarz ve ticaret unvanı seçimi ile davacıya yaklaştığı, “Goose” ibaresi ile “Moose” ibaresinin görsel ve işitsel olarak benzer olduğu, ibarelerin baş harfinin farklı olmasının karıştırılma ihtimalini ortadan kaldırmadığı, davalının "Moose" ibaresini davacı ile aynı sektörde kullanmasının iltibas yarattığı…”
BAM Kararı[2]: “…ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle…”
Yargıtay Kararı[3]: “…Ancak, "Goose" ibareli davacı markaları ile davalının markasal kullanımına konu "Moose" ibarelerinin görsel ve kavramsal açıdan farklı olduğu, özellikle davacı ve davalı markalarında bulunan logoların farklı olması, taraf markalarında kullanılan ibarelerin yabancı dildeki anlamlarının markalarda kullanılan logolarla örtüşmesi nedeniyle davacı markaları ile davalının markasal kullanımlarının iltibas oluşturmadığı…”
Hukuk Genel Kurulu Kararı[4]:
- Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacı şirketin 25.09.2007 tarihinde tescil edildiği ve ticaret unvanında “G.O.O.S.E” ibaresinin yer aldığı, ayrıca davacı şirketin “Goose+Şekil” ve “Goose Express+Şekil” ibareli tescilli markalarının bulunduğu, davalı şirketin ise 10.06.2015 tarihinde tescil edildiği ve ticaret unvanında “Moose” ibaresinin yer aldığı, davalı şirketin dava tarihi itibariyle tescilli markası bulunmamasına rağmen ticaret unvanında yer alan “Moose” ibaresini çeşitli şekillerde internet sitesinde ve ürünlerinde markasal olarak kullandığı anlaşılmaktadır. Öte yandan tarafların faaliyet alanlarının aynı olduğu dosya kapsamı ile sabit olup tarafların ticaret unvanlarında yer alan ayırt edici unsur, ticaret unvanlarının “ek” kısmını oluşturan “G.O.O.S.E” ve “Moose” ibareleridir.
- Davacı şirketin tescilli “Goose express+Şekil” ibareli markasının ana unsuru “Goose” ibaresi olmakla birlikte şekil unsurunu ise “uçan kaz” logosu oluşturmaktadır. “Goose” ibaresi İngilizce bir sözcük olarak dilimizde "kaz" anlamına gelmektedir. Davalı şirketin unvanının ayırt edici unsurunu oluşturan “Moose” ibaresi de İngilizce bir sözcük olarak dilimizde "Kanada geyiği" anlamına gelmektedir. Davalı şirket tarafından ticaret unvanının ayırt edici unsuru olan “Moose” ibaresi “Moose Express+Şekil” hâlinde markasal olarak kullanılmaktadır. Öyle ki davalı şirket dava tarihinden sonra aynı ibare için marka başvurusunda bulunmuştur. Davalı şirketin kullanımında yer alan şekil unsurunu “geyik kafası” logosu oluşturmaktadır. Ancak davacı markası ile davalı kullanımında yer alan şekil unsurlarının ön planda olmadığı, davacı markasının asıl unsurunu “Goose” ibaresinin, davalı kullanımının asıl unsurunu ise “Moose” ibaresinin oluşturduğu görülmektedir. Bu ibareler arasındaki tek fark ise sözcüklerin ilk harfi olan "G" ve "M" harfleridir. İbarelerin İngilizce anlamları farklı olsa da ortalama tüketiciler gözetildiğinde bu ibarelerin Türkçe karşılıklarının bilinemeyeceği, ibarelerin okunuşlarının ön planda yer alacağı ve okunuşlarının ise fonetik açıdan birbirinin aynı olduğu aşikârdır. Dolayısıyla ortalama tüketici nezdinde davacı şirketin “Goose” ibareli markaları ile davalı şirketin “Moose Express+Şekil” şeklindeki markasal kullanımı arasında karıştırılma (iltibas) tehlikesinin bulunduğu ve davalı şirketin anılan kullanımının hem haksız rekabet hem de davacı şirketin marka hakkına tecavüz oluşturduğunun kabulü gerekir.
- Diğer yandan yukarıda da belirtildiği üzere davacı şirketin ticaret unvanında yer alan “G.O.O.S.E” ibaresi ile davalı şirketin ticaret unvanında yer alan “Moose” ibaresi unvanların ayırt ediciliğini sağlayan kılavuz sözcüktür. Tarafların faaliyet alanları aynı olduğundan ve ticaret unvanlarının çekirdek kısımları bu faaliyet alanlarını belirttiğinden tarafların unvanlarının çekirdek kısımlarının iltibas değerlendirmesinde bir etkisi bulunmayacaktır. Dolayısıyla davacı şirketin ticaret unvanında yer alan “G.O.O.S.E” ibaresi ile davalı şirketin ticaret unvanında yer alan “Moose” ibaresi nedeniyle unvanlar arasında karıştırılma (iltibas) ihtimali de söz konusudur.
Sonuç Olarak
Karşılaştırmaya konu markalar arasında kavramsal benzerlik incelemesi yürütülürken, kelime unsurlarının Türkçe karşılıklarının ortalama tüketici düzeyinde bilinebilir olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kavramsal karşılığı bilinmeyen ya da az bilinen yabancı dildeki kelimelerin karşılaştırılmasında kavramsal benzerlik düzeyi değil, işitsel ve görsel benzerlik düzeyi önplana çıkarılarak değerlendirilme yapılması gereklidir.
Daha fazla bilgi, marka davaları, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 08.04.2023
[1] İzmir Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesinin 22.09.2016 tarihli ve 2015/170 E., 2016/118 K. sayılı kararı
[2] İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin 11.11.2016 tarihli ve 2016/20 E., 2016/22 K. sayılı kararı
[3] Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 12.11.2018 tarihli ve 2017/235 E., 2018/6947 K. sayılı kararı
[4] Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.01.2022 tarihli, 2019/372 E. - 2022/10 K. sayılı kararı
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.