Marka Hakkının İhlali Erişimin Engellenmesi, Marka Hakkı Kişilik Hakkı Mıdır?
1- İnternet Kanunu ve Marka Hakkı İhlallerinin Engellenmesi
Uygulamada İnternet Kanunu olarak da bilinen İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, erişimin engellenmesi kararları ile sık sık adından söz ettirmektedir. İlgili düzenlemelerin aşağıda inceleneceği yönleriyle “marka hakkı ihlallerinde erişimin engellenmesi kararının alınması” konusunda uygulanıp uygulanamayacağı ise tartışmalara neden olmaktadır.
Bu çalışmada İnternet Kanunu olarak bilinen Kanun’da düzenlenen “erişimin engellenmesi” kararlarının internet ortamında gerçekleştirilen marka hakkı ihlallerinde ve marka taklitlerinde uygulanmasının mümkün olup olmayacağı tartışılacaktır.
2- Marka Taklidi ve Erişimin Engellenmesi Kararı, Marka Hakkı Kişilik Hakkı Mıdır?
İnternet Kanun’da, erişimin engellenmesi kararı verilebilecek durumlar ve koşullar şöyle sıralanmıştır: - Ağır Suçlar Nedeniyle Re’sen Erişimin Engellenmesi Kararı (Madde 8),
-Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Nedeniyle Re’sen ve Tamamen Erişimin Engellenmesi Kararı (Madde 8/A),
-Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Talep Üzerine Erişimin Engellenmesi Kararı (Madde 9),
-Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Nedeniyle Talep Üzerine Erişimin Engellenmesi Kararı (Madde 9/A)
Görüldüğü üzere markasal hakların internet ortamında ihlal edilmesi halinde Sulh Ceza Hakimi tarafından erişimin engellenmesi kararı verilebilmesi için marka hakkının “kişilik hakkı” sayılması gerekmektedir. Ne var ki hukuki yönüyle “marka hakkı” ; “kişilik hakları” arasında sayılmamakta, malvarlığına ilişkin mutlak bir hak olduğu kabul edilmektedir. Nitekim aşağıda paylaşılan Yargıtay kararında da bu husus vurgulanmıştır.
“Sınai Mülkiyet Kanunu'nda yer alan düzenlemeler karşısında, marka hakkının bir fikri mülkiyet hakkı olup, mutlak hak niteliği taşıdığı ve malvarlığına dair unsurlardan olduğu ortadadır. 5651 sayılı Kanun'da koruma altına alınan "kişilik hakları" ise kategorik olarak şahıs varlığına dair haklarındandır. Özetle, 5651 sayılı Kanun kapsamında İnternet ağı yoluyla yapılan yayınlarda korunan temel hak olan "kişilik hakkı" ile malvarlığı haklarından olan "marka hakkının" ihlali veya bu haklara yapılan saldırı fiillerinin de birbirinden ayırt edilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla, başvuran tüzel kişinin marka hakkına tecavüz fiili nedeniyle 5651 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereği erişimin engellenmesine karar verilemeyeceği değerlendirilmektedir.” ( Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 05.07.2018 tarihli 2017/4081 E. , 2018/8236 K. Sayılı kararı )
3- Marka Hakkı İhlallerinde Erişimin Engellenmesi Kararı Nasıl Alınır?
İnternet Kanunu’nun 9. Maddesinde düzenlenen “kişilik hakkı ihlali nedeniyle” erişimin engellenmesi müessesesinin, marka hakkı ihlali bakımından uygulanma imkanı bulunmadığı yukarıda belirtilmiş olmakla birlikte; korunmak istenen marka isminin aynı zamanda “ticari unvan” olarak kullanılıyor olması durumu için bir istisnanın bulunduğunu belirtmekte fayda vardır. Ticari unvan, bir işletmenin tüzel kişiliğine sıkı sıkıya bağlı şahıs varlıklarının başında gelmekte olup, “kişilik hakkı” kapsamında değerlendirilmektedir. Buna göre ticari ünvanın ihlali nedeniyle “kişilik hakkının ihlal edildiğinden bahisle erişimin engellenmesi kararı” alınması mümkündür.
4- Marka Hakkı İhlali Nedeniyle Erişimin Engellenmesi Kararı Hukuk Mahkemelerinden İstenebilir
İnternet Kanunu uyarınca marka ihlali nedeniyle 1-2 gün gibi kısa sürelerde Sulh Ceza Hakimliği’nden erişimin engellenmesi kararı alınamıyor ise de markasal hakların ihlalini gerçekleştirilen kişiler aleyhinde açılacak hukuk davalarında erişimin engellenmesi kararı verilmesi talep edilebilmektedir. İhtiyati tedbir kararı olarak erişimin engellenmesi kararı verilmesi halinde yine kısa süreler içerisinde ihlalin gerçekleştirildiği içeriğin veya URL’nin yayından kaldırılması mümkündür.
Sonuç
Marka hakkı sahipleri, internet ortamında markasal hakların ihlali ve marka taklitlerinin önüne geçmekte zorlanmaya devam ediyorlar. Konu hakkında kalıcı çözümler üretmek için acilen “markasal hakların ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi” konusuna yönelik kanuni düzenleme yapılması ve İnternet Kanunu’na bu konuda ekleme yapılmalıdır.
Yukarıda da belirtildiği üzere İnternet Kanunu’nda “kişilik haklarının” ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi kararı verilebileceği düzenlenmiş olduğu için marka taklitleri ve ihlalleri yönünden erişimin engellenmesi kararı verilemiyor ise de “ticari ünvanın ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi kararı” verilmesi mümkündür. Zira ticari unvan, tüzel kişilerin kişilik haklarının başında gelir. Bu nedenle özellikle tescilli markanın ticari unvan ile aynı olduğu hallerde markanın erişimin engellenmesi yoluyla da korunması mümkün olacaktır.
Son olarak markasal hakların ihlali nedeniyle Sulh Ceza Hakimliği’nden hızlı bir biçimde erişimin engellenmesi kararı alınamıyor ise de adli yargı mercilerinde açılacak davalarda erişimin engellenmesi kararı verilmesi özellikle ihtiyati tedbir yolu ile talep edilebilmektedir.
Daha fazla bilgi, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya e-mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 07.01.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.