Logoda Kullanılan Renk ve Şekil Farklılığının Marka Benzerlik İncelemesine Etkisi
1- İşaretin Aynılığı veya Benzerliği
Bilindiği üzere marka tescil başvurusuna konu edilen “işaret” daha önce tescil edilmiş veya başvurusu yapılmış markanın işareti ile “aynı” veya “ayırt edilemeyecek kadar benzer” ise Kurum tarafından başvurunun reddine karar verilir. Ret kararı verilebilmesi için iki markanın sınıflarının da aynı veya aynı türde (benzer emtialar için) olması gerekmektedir. Kurum tarafından bu noktada yapılacak benzerlik incelemesinin keskin objektif kriterlerinin bulunmadığını, her somut dosyada ilgili uzman tarafından değerlendirme yapılarak bir kanaat oluşturulacağı bilinmektedir. Bu noktada, iki marka arasındaki benzerliğin incelenmesinde, markaların isimleri ve sınıfları aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer iken, sonraki tarihli markanın logosunda farklı işaretler ve/veya renkler kullanılması halinde değerlendirmenin nasıl etkileneceği merak edilmektedir. Konuyla ilgili güncel bir Yargıtay kararını incelemek faydalı olacaktır.
2- İşaretin Aynılığı veya Benzerliğinin Değerlendirilmesinde Genel İlkeler
Sınai Mülkiyet Kanunu öncesi dönemde verilen ve son dönemde verilen güncel Yargıtay kararları incelendiğinde görüldüğü üzere, Yargıtay iki markanın karşılaştırılmasında uygulanacak benzerlik incelemesi kriterlerinde çıkış noktasını değiştirmiştir. Önceki dönemde “markaların asli unsurlarının benzerlik incelemesi yoluyla denetlenmesi” esası kabul edilirken, son dönemde “iki markanın bütünsel olarak incelenerek tüketici nezdinde bırakacağı genel izlenim” dikkate alınmaktadır. Buna göre iki markanın asli unsurları ve/veya tali unsurları benzer veya aynı olsa bile “tüketici nezdindeki genel izlenim” iki markanın farklılaştığı şeklinde oluşabilecek ise ikinci markanın benzerlik nedeniyle reddine karar verilmemelidir. Konuyla ilgili güncel ve önemli bir kararı paylaşmak istiyoruz.
2.1. İsim ve Sınıflar Aynı veya Benzer Olsa da İşarette Yer Alan Farklı Renk ve Motifler Ayırt Edicilik Katabilir
"Davacı yanca mesnet gösterilen markalarda yer alan şekil unsurunun çekişmeli 25. sınıf mallar yönünden sıklıkla kullanılan ayırt ediciliği zayıf bir işaret olduğu, kaldı ki, taraf markalarında yer alan şekil unsurlarının ortalama tüketici nezdinde iltibasa sebebiyet verecek derecede benzer de olmadığı zira davacının markasını oluşturan şekil unsuru daha çok ok şeklini andırmakta iken başvuruya konu markada yer alan şekil unsurunun bumerang/yay benzeri kavisli görünüme haiz şekilde olduğu ve ok kadar keskin çizgilere sahip olmadığı, markalarda kullanılan renkler ve oluşturulan kompozisyonun da tamamen farklı olduğu, anılan farklılıkların karşılaştırma konusu markaları birbirinden farklılaştırarak iltibas ihtimalini ortadan kaldırdığı anlaşılmaktadır. Nitekim mahkemece görüşüne başvurulan bilirkişi heyetinin 13.06.2017 tarihli raporunda da aynı sonuca ulaşılmıştır." şeklindeki bozma gerekçesi doğrultusunda taraf markaları arasında iltibas koşulu oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar karar verilmiştir[1]. (ONANMASINA)”
2.2. Kelime Unsurlarının Benzemesi ve Şekil Unsurlarının Farklılaşması
“Bölge Adliye Mahkemesince, davalı şirketin, “ILA+şekil” ibaresini 25 ve 35. sınıflarda marka olarak tescil ettirmek üzere davalı Türk Patent’e başvuruda bulunduğu, davacının ilay asıl unsurlu markalarını mesnet göstererek yayına itiraz ettiği, başvuru tarihi dikkate alındığında uyuşmazlıkta SMK hükümlerinin uygulanması gerektiği, başvuru kapsamındaki mal ve hizmetlerin, itiraza dayanak markaların kapsamındaki mal ve hizmetlerle benzer olduğu, tarafların marka işaretlerinde “ila” ibaresinin ortak unsur olduğu, bu ibarenin işitsel bir benzerliğe yol açtığı, ancak davalı şahsın ila ibaresine şekil unsuru da ekleyerek başvurusuna bir ayırt edicilik kazandırdığı, taraf markaların görsel ve kavramsal olarak benzemediği, markalar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, birbirinin aynısı veya devamı olduğu izlenimini uyandırmadığı, marka işaretleri arasında SMK 6/1 maddesi anlamında benzerlik bulunmadığı, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir[2].”
2.3. Ayırt Ediciliği Düşük Kelimede Ayniyet ve Şekil Unsuru Farklılığı
“…davalı başvurusuna konu markada yer alan ''Fresh'' ibaresinin tescil kapsamında olan ürünler yönünden ortalama hedef tüketici kitlesinin bütüncül bakışaçısı itibariyle tanımlayıcı nitelikte bir ibare olması ve markalarda yer alan şekil unsurları arasındaki önemli farklılık dikkate alındığında 556 sayılı KHK'nin 8/1-b maddesi anlamında markalar arasında karıştırılma ihtimali bulunmadığı...[3]”
2.4. GUARD EX – BOARDEX Davası
“…davaya konu markada iki ayrı ibare olduğu izlenimi yaratacak şekilde köşeli parantez kullanıldığı, görselinin “GUARD EX” şeklinde olduğu, davaya konu kelime markasının ise siyah fontlar kullanılmak sureti ile oluşturulduğu, “BOARDEX ” ibaresini içerdiği, 2012/13979 tescil numaralı markanın, siyah çerçeve içinde beyaz fon üzerine, gri tonlarda “board” ibaresini devamında şekil unsuru da içerecek sarı tonlarda “ex” ibaresinden oluştuğu, görselinin “boardex ” şeklinde olduğu, 2013/31735 tescil numaralı markanın ise turuncu fon üzerine siyah tonlar kullanılmak sureti ile oluşturulduğu, markada “board” ibaresi ile birlikte, figüratif özelliği pekiştiren “ex” ibaresine sahip olduğu, “boardex” görselli olduğu, markalarda yer alan “guardex” / “boardex” unsurlarının benzer harf dizilişine sahip oldukları görülmüşse de, “..ardex” şeklindeki bu dizilişin ise tek başına markaları görsel olarak benzer hale getiremeyeceği…[4]”
Sonuç Olarak
Karşılaştırmaya konu işaretlerin kelime unsurlarının birbirlerine benzediği durumda, görsel ayrışmaların işaret benzerliği incelemesine katkı sağlayacağı, karma markaların karşılaştırılmasında karıştırılma ihtimalinin azalacağı kuşkusuzdur. Öyle ki işaretlerin kelime unsurları ayniyete yakın olsa dahi figüratif unsurlardaki farklılıklar ve bunların önplanda olup olmadığı, işaretin asli unsurunu teşkil edip etmediği dikkatle incelenmelidir. İki işaret arasındaki renk ve şekil farklılıkları ile stilizasyon farklılıkları işaretin karıştırılma ihtimalini ortadan kaldırabilecektir.
Daha fazla bilgi, marka davaları, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 11.04.2023
[1] Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 30.03.2021 tarihli, 2020/6358 E. - 2021/3096 K. sayılı kararı.
[2] Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 03.03.2022 tarihli, 2020/6873 E. - 2022/1487 K. sayılı kararı.
[3] Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 21.12.2015 tarihli, 2015/6153 E. - 2015/13712 K. sayılı kararı.
[4] Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 25.01.2022 tarihli, 2020/7554 E. - 2022/610 K. sayılı kararı.
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.